Từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, Nghị định 151 chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước chuyển lớn trong cải cách thủ tục hành chính liên quan đến đất đai. Theo quy định mới, nhiều thủ tục như cấp sổ đỏ, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng… sẽ được thực hiện trực tiếp tại UBND cấp xã, thay vì phải lên cấp huyện như trước.
Một trong những điểm nổi bật là việc phân cấp mạnh cho chính quyền cấp xã. Có tới 14 thủ tục đất đai được giao cho UBND xã thực hiện, bao gồm cấp mới và cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ); giao đất không thu tiền, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân; đăng ký biến động; xác nhận quyền sở hữu; xác nhận trích đo bản đồ địa chính…
Đặc biệt, thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu sẽ không còn phải nộp hồ sơ tại cấp huyện. Thay vào đó, người dân chỉ cần thực hiện tại UBND xã và thời gian giải quyết rút ngắn xuống còn tối đa 3 ngày làm việc, thay vì 20 ngày như trước. Tổng thời gian để hoàn tất thủ tục được rút xuống còn 17 ngày. Ngoài ra, các bước xác minh như tình trạng tranh chấp, nguồn gốc đất, quy hoạch… sẽ do cơ quan chức năng tự thực hiện theo cơ chế hậu kiểm, không yêu cầu người dân nộp thêm giấy tờ xác nhận.
Song song với việc phân cấp, quy định mới cũng tạo điều kiện linh hoạt cho người dân trong việc nộp hồ sơ. Có thể nộp tại bất kỳ điểm tiếp nhận nào trong cùng tỉnh hoặc thành phố, áp dụng cho cả trường hợp đăng ký lần đầu lẫn các giao dịch như chuyển nhượng, thừa kế. Đồng thời, người dân có thể thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến qua hệ thống của Văn phòng Đăng ký đất đai cấp tỉnh. Cơ quan quản lý sẽ từng bước số hóa toàn bộ dữ liệu địa chính, bao gồm bản đồ thửa đất và hiện trạng sử dụng, giúp người dân dễ dàng tra cứu thông tin, không cần giấy xác nhận thủ công như trước.
Nghị định cũng mở rộng điều kiện để cấp đổi sổ đỏ. Cụ thể, các trường hợp được phép cấp đổi gồm: sổ đỏ cũ bị rách, mờ; sổ cấp trước ngày 1 tháng 8 năm 2024; và các tình huống quy định trong Phụ lục I của Nghị định. Điều này tạo thuận lợi cho người dân trong quá trình hoàn thiện giấy tờ khi có sự thay đổi về quy định hoặc hình thức quản lý đất đai.
Ngoài ra, việc giải quyết tranh chấp đất đai đơn giản cũng được trao quyền cho cấp xã. Chủ tịch UBND xã sẽ tiếp nhận, hòa giải và xử lý các vụ việc chưa đủ điều kiện khởi kiện ra tòa, với thời hạn giải quyết tối đa 45 ngày, có thể kéo dài thêm 10 ngày đối với các địa bàn miền núi, biên giới hoặc hải đảo. Quy định này hướng đến việc giải quyết xung đột tại chỗ, giảm áp lực cho hệ thống tòa án.
Nghị định 151 sẽ được áp dụng từ ngày 1 tháng 7 năm 2025 đến hết ngày 28 tháng 2 năm 2027, trong khuôn khổ mô hình chính quyền hai cấp. Đây là bước đi quan trọng trong cải cách hành chính, góp phần đơn giản hóa quy trình, rút ngắn thời gian xử lý và tăng cường tiếp cận dịch vụ công ngay tại cơ sở.
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, các thay đổi này giúp người dân – đặc biệt ở khu vực nông thôn – tiết kiệm chi phí, thời gian, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và nâng cao trách nhiệm cơ quan quản lý thông qua cơ chế hậu kiểm.
Theo VnExpress