Trong nhiều tháng qua, người dân xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai phải sống trong tình trạng bất an do đàn voi rừng thường xuyên kéo về phá hoại tài sản, hoa màu, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Bà Lê Thị Trà Khương, 48 tuổi, cư dân ấp 4 khu Suối Tượng, cho biết rẫy xoài nhà bà nằm sát rìa rừng Mã Đà – nơi voi rừng xuất hiện liên tục suốt 2-3 tháng gần đây. Đàn voi thường đến từ chiều, đi lại quanh khu vực và đôi khi chỉ cách nhà vài chục mét. Mỗi khi như vậy, người dân phải thức trắng đêm dùng xoong nồi, thùng chậu gõ loạn để xua đuổi voi trở lại rừng. Có lần, bà Khương phải một mình đuổi bò đi lánh nạn rồi tháo chạy vì không kịp gọi người hỗ trợ.
Tại ấp 3 (khu Cây Sung), cách đó khoảng 7 km, bà Nguyễn Thị Việt, 70 tuổi, kể lại sự cố xảy ra cách đây hai tuần khi đàn voi tám con xâm nhập vườn xoài nhà bà, khu vực tiếp giáp với Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai. Một voi con đã rơi xuống giếng đào bỏ hoang và chết trước khi lực lượng cứu hộ đến. Người dân bất lực vì voi lớn bao quanh, không thể tiếp cận cứu nạn.
Theo bà Việt, việc voi vào phá rẫy vốn đã quen thuộc với người dân ở đây, song từ đầu năm nay, tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn khi voi thường kéo thành đàn 6-8 con, xuất hiện vào giữa đêm, thậm chí đi trên đường ĐT 761. Cả xóm phải tổ chức đốt đuốc, rọi đèn pin và tạo tiếng động để xua đuổi. Sau mỗi đợt voi rút lui, người dân phải bố trí người canh gác suốt đêm tại các lối ra vào rừng.
Gia đình bà Khương và bà Việt là hai trong số hàng trăm hộ dân sinh sống tại các ấp 3, 4, 5 của xã Mã Đà – nơi giáp ranh giữa Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai và Vườn quốc gia Nam Cát Tiên. Đây là khu vực sinh sống tự nhiên lâu đời của voi rừng và nhiều loài động vật quý hiếm. Sau năm 1975, người dân được giao khoán đất gần rừng để trồng cây ăn trái như xoài, chuối, cam…
Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai, khu vực này hiện có khoảng 27 cá thể voi, số lượng lớn thứ hai cả nước sau Đắk Lắk. Mỗi năm, đàn voi có xu hướng tăng về số lượng. Không chỉ Mã Đà, voi còn xuất hiện ở các xã Phú Lý (huyện Vĩnh Cửu) và Thanh Sơn (huyện Định Quán), gây thiệt hại lớn cho hàng trăm hộ dân.
Để ngăn chặn tình trạng voi phá hoại, gần 10 năm trước, Đồng Nai đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để xây dựng tuyến hàng rào điện dài 75 km dọc bìa rừng. Tuy nhiên, hiệu quả chưa cao. Từ đầu năm 2024 đến nay, đã ghi nhận 104 lần voi đạp đổ cột, quật cây vào hàng rào để vượt ra ngoài. Năm 2023, một người dân bị thương nặng và một con bò bị voi quật chết ở xã Thanh Sơn.
Ông Nguyễn Hoàng Hảo, Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, cho biết ngoài việc đàn voi gia tăng về số lượng, nhu cầu tìm kiếm nước cũng khiến chúng rời khỏi rừng. Hiện nhiều nguồn nước như hồ Bà Hào, hồ Trị An nằm trong đất giao khoán cho dân, voi phải băng qua khu vực dân cư để tiếp cận. Khu bảo tồn đang lên kế hoạch bổ sung nguồn nước cho thú rừng, nhất là trong mùa nắng nóng.
Ông Hảo cũng kiến nghị UBND huyện Vĩnh Cửu sớm tái lập đội phản ứng nhanh để kịp thời hỗ trợ người dân khi voi xuất hiện, đồng thời đề xuất Sở Nông nghiệp và Môi trường sửa chữa các đoạn hàng rào điện hư hỏng nhằm giảm thiểu tình trạng voi vượt rào ra ngoài.
Theo VnExpress