Chính quyền Tổng thống Trump đã đặt mục tiêu cụ thể về số người nhập cư bị trục xuất mỗi ngày, khiến Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) phải tăng tốc các chiến dịch truy quét người cư trú trái phép ở nhiều nơi trên khắp nước Mỹ .
Theo nguồn tin từ cuộc họp vào cuối tháng trước, cố vấn cấp cao Nhà Trắng Stephen Miller – kiến trúc sư chính sách nhập cư của ông Trump – đã tới trụ sở ICE để thúc giục các đặc vụ “nhanh chóng ra ngoài và bắt người nhập cư bất hợp pháp” ngay cả khi không cần dựa trên danh sách mục tiêu như trước đây . Miller lưu ý rằng các đặc vụ có thể chỉ cần đi tuần trên đường phố Washington và có thể bắt khoảng 30 người nhập cư không giấy tờ .
Chỉ vài ngày sau, ICE triển khai một đợt truy quét tại các cửa tiệm ở khu Westlake, Los Angeles – nơi nhiều lao động gốc Mexico làm việc. Trong một chiến dịch hiếm thấy, đặc vụ đã dừng bắt ở nơi làm việc, trước đây bị hạn chế vì lo ngại chấn động xã hội .
Kết quả là đã nổ ra làn sóng biểu tình tại hạt Los Angeles vào cuối tuần. Tới ngày 7/6, ông Trump đã ra lệnh triển khai 2.000 lính Vệ binh Quốc gia tới California, bất chấp chỉ trích từ Thống đốc Gavin Newsom . Lực lượng hành pháp cũng dùng hơi cay, đạn cao su và lựu đạn gây choáng để dẹp biểu tình. Tới ngày 9/6, thêm khoảng 700 lính thủy đánh bộ cùng 2.000 lính Vệ binh được điều động tăng cường tại Los Angeles .
Các chuyên gia cho rằng mục tiêu là tạo hiệu ứng hình ảnh: “ICE mang vũ khí, xe thiết giáp… nhằm phô diễn chiến dịch rầm rộ,” theo Muzaffar Chishti, chuyên gia tại Viện Chính sách Di cư . Tuy vậy, số vụ trục xuất thực tế không tương xứng với sự hoành tráng trong cách triển khai.
Theo các quan chức ICE, sau cuộc họp của Miller, hoạt động bắt giữ đã tăng đáng kể. Mặc dù không có văn bản chính thức, đặc vụ được yêu cầu “làm mọi thứ cần thiết” để đạt mục tiêu bắt giữ hàng ngày .
Chiến thuật của ICE có nhiều điểm khác biệt so với trước: đặc vụ không cần lệnh tòa, bắt cả khi không rõ danh tính, thậm chí truy quét tại tòa án, trường học, nhà thờ, bệnh viện. Nhiều người nhập cư bị đưa vào trại giam mà gia đình và luật sư không kịp nắm thông tin .
Ví dụ, ở Irvine (California), xe thiết giáp được dùng để bắt một cá nhân – dù không phải là người nhập cư trái phép, chỉ vì người này dán tờ rơi cảnh báo ICE xuất hiện gần khu dân cư .
Phía Nhà Trắng và ICE vẫn bảo vệ chiến thuật này, cho rằng cần thiết để thực thi luật và bảo vệ an toàn cho đặc vụ . Họ đăng hình ảnh bắt giữ và tự hào rằng trong 100 ngày đầu, ICE đã bắt khoảng 66.500 người và trục xuất gần 66.000 người, tăng so với năm 2024 về số vụ bắt nhưng chậm hơn về trục xuất .
ICE đặt mục tiêu bắt giữ hàng ngày, đề nghị cộng tác với FBI cùng các cơ quan khác, và loại bỏ chính sách của chính quyền Biden vốn hạn chế truy quét người không mục tiêu . Các đợt đột kích vào cơ sở như quán cà phê Liberty (Missouri) đã bị kiện vì không có lệnh bắt cụ thể, nhưng chính quyền khẳng định họ có căn cứ pháp lý .
Một khó khăn của ICE là số lượng sĩ quan hạn chế – chỉ khoảng 5.000 người sẵn sàng thực hiện truy quét. Khi phải lập đội lớn, họ không thể bao phủ khắp vùng . Các lãnh đạo ICE được cảnh báo nếu không đạt chỉ tiêu có thể mất chức, và một số quan chức đã tự nguyện từ chức .
Các chuyên gia cho rằng truy quét quá mạnh khiến người nhập cư càng cảnh giác, giảm số người tự nguyện ra trình diện. Việc bắt giữ tại tòa án khiến họ do dự xuất hiện theo quy trình pháp lý, ảnh hưởng đến quyền được hỗ trợ pháp luật . Một số vụ ở Virginia khiến công tố viên hạt mở cuộc điều tra riêng, cho rằng hoạt động không xưng danh có thể gây nguy hiểm .
Theo WSJ, AFP, Reuters