Ngày 19 tháng 5 năm 2025, Bộ Năng lượng Mỹ thông báo nhà máy Pantex tại bang Texas đã hoàn tất quả bom hạt nhân đầu tiên thuộc dòng B61-13. Loại vũ khí này được thiết kế nhằm tăng cường mức độ linh hoạt và tin cậy của lực lượng răn đe hạt nhân Mỹ. Đáng chú ý, tiến độ chế tạo đã hoàn thành sớm hơn một năm so với kế hoạch ban đầu.
Nhà máy Pantex là cơ sở chuyên lắp ráp và tháo rời vũ khí hạt nhân của Mỹ, đồng thời thực hiện các hoạt động thử nghiệm và đánh giá liên quan đến khí tài này. Cơ sở này hoạt động dưới sự giám sát của Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia (NNSA) trực thuộc Bộ Năng lượng Mỹ.
Bộ trưởng Năng lượng Mỹ, ông Chris Wright, nhấn mạnh rằng việc hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân là nhiệm vụ thiết yếu để thực thi chính sách “hòa bình thông qua sức mạnh” của Tổng thống Donald Trump. Ông cho biết tốc độ chế tạo nhanh chóng của bom B61-13 phản ánh tài năng của giới khoa học và kỹ sư trong nước, đồng thời đáp ứng nhu cầu cấp bách trong việc củng cố năng lực răn đe hạt nhân.
Về mặt kỹ thuật, bom B61-13 sử dụng lại đầu đạn từ các phiên bản cũ, không chế tạo thêm đầu đạn hạt nhân mới. Mặc dù chi phí cụ thể của dòng bom này chưa được tiết lộ, nhưng phiên bản trước đó là B61-12 nặng 320 kg và có giá 28 triệu USD, đắt hơn khối vàng ròng có cùng trọng lượng vào thời điểm dự án bắt đầu.
Hình ảnh công bố cho thấy bom B61-13 có thiết kế bên ngoài tương tự phiên bản tiền nhiệm B61-12, với bộ điều khiển chứa hệ thống dẫn đường quán tính ở đuôi. Theo NNSA, B61-13 cũng được tích hợp các tính năng hiện đại nhằm đảm bảo độ an toàn, bảo mật và chính xác giống như B61-12.
Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai phiên bản là sức công phá. Tất cả các phiên bản của dòng B61 đều có khả năng tùy chỉnh sức nổ theo yêu cầu của quân đội. NNSA cho biết B61-13 có sức công phá tối đa tương đương phiên bản B61-7, khoảng 340.000-360.000 tấn thuốc nổ TNT, trong khi bom B61-12 chỉ mạnh bằng 50.000 tấn TNT.
Sức công phá lớn của B61-13 giúp nó hiệu quả hơn trong việc tấn công các mục tiêu kiên cố như sở chỉ huy ngầm dưới lòng đất hoặc mục tiêu trải rộng trên diện tích lớn. Bom B61-13 sẽ chỉ được trang bị cho quân đội Mỹ, trong khi phiên bản B61-12 có thể được chuyển giao cho các nước đồng minh trong NATO thông qua thỏa thuận chia sẻ vũ khí hạt nhân. Mẫu bom mới cũng chỉ được tích hợp cho oanh tạc cơ tàng hình B-2 Spirit và B-21 Raider, thay vì cả tiêm kích F-15E và F-35A như B61-12.
Quân đội Mỹ lần đầu thông báo kế hoạch phát triển và biên chế bom B61-13 vào năm 2023, chủ yếu nhằm thay thế biến thể B61-7. Ban đầu, lực lượng này dự định thay thế các dòng B61-7, B61-4 và B61-3 bằng phiên bản B61-12, nhưng dự án sản xuất loại bom này đã kết thúc vào tháng 12 năm 2024.
Theo VnExpress