Cơ quan Lưu trữ Quốc gia Mỹ (NARA) vừa công bố thêm 2.182 tập tin, chứa khoảng 63.400 trang tài liệu liên quan đến vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy (JFK) năm 1963, theo sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump hồi tháng 1. Mặc dù các tài liệu này không mang lại thông tin đột phá hay thay đổi kết luận rằng Lee Harvey Oswald là thủ phạm duy nhất, chúng tiết lộ nhiều chi tiết về hoạt động của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) trong thời kỳ đó.
Tổng thống Kennedy bị ám sát ngày 22/11/1963 tại Dallas, Texas, khi đoàn xe của ông di chuyển qua thành phố. Ông trúng hai phát đạn, một ở lưng và một ở phía sau đầu, và qua đời tại bệnh viện. Nghi phạm Oswald, cựu lính thủy đánh bộ, bị bắt sau vụ nổ súng nhưng bị Jack Ruby, chủ một quán bar, bắn chết hai ngày sau đó khi đang được áp giải. Ủy ban Warren sau đó kết luận Oswald hành động một mình, nhưng nhiều người vẫn nghi ngờ về khả năng tồn tại một âm mưu lớn hơn.
Luật năm 1992 yêu cầu giải mật toàn bộ tài liệu liên quan đến vụ ám sát JFK trong vòng 25 năm. NARA đã công bố hơn 6 triệu trang hồ sơ, nhưng hàng nghìn tài liệu vẫn bị giữ lại theo yêu cầu của CIA và FBI vì lý do an ninh quốc gia. Lần công bố này giúp xác thực nhiều giả định trước đây về hoạt động tình báo của Mỹ, như việc CIA cài điệp viên vào các quốc gia khác dưới vỏ bọc nhân viên Bộ Ngoại giao, và tiến hành nhiều hoạt động ngầm liên quan đến các cuộc bầu cử và phong trào lao động ở Brazil, Phần Lan, Cyprus, Hy Lạp và Tây Ban Nha.
Một bản ghi nhớ năm 1961 gửi JFK cho thấy CIA có hơn 1.500 đặc vụ cải trang làm nhân viên Bộ Ngoại giao. Một tài liệu khác đề cập đến James W. McCord Jr., nhân viên cấp cao của CIA, được đề xuất khen thưởng vì phát triển công nghệ quét huỳnh quang, giúp phát hiện các thiết bị nghe lén. McCord Jr. sau này bị kết án vì liên quan đến vụ bê bối Watergate trong những năm 1970.
Ngoài ra, một tài liệu xác nhận Manuel Machado Llosas, người quản lý một công ty xuất nhập khẩu ở Cuba, là đặc vụ của CIA. Ông tham gia vào các hoạt động phá hoại chống lại chính quyền Fidel Castro, bao gồm việc cung cấp vũ khí và tài chính cho các nhóm đối lập. Những thông tin này giúp hiểu rõ hơn về mối quan hệ phức tạp giữa Mỹ và Cuba trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Mặc dù các tài liệu mới không thay đổi kết luận về vụ ám sát JFK, chúng cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về hoạt động của CIA và bối cảnh chính trị thời kỳ đó, góp phần làm sáng tỏ những khía cạnh chưa được biết đến trong lịch sử Mỹ.
Theo báo VnExpress