Ngày 21/3, Tòa án Tối cao Israel đã đình chỉ quyết định chưa từng có tiền lệ của chính phủ về việc cách chức Giám đốc Cơ quan An ninh Israel (Shin Bet), ông Ronen Bar. Động thái này diễn ra sau khi lãnh đạo phe đối lập Yair Lapid và đảng Yesh Atid nộp đơn phản đối quyết định của Thủ tướng Benjamin Netanyahu.
Đảng Yesh Atid chỉ trích quyết định sa thải ông Bar, cho rằng nó xuất phát từ “xung đột lợi ích”. Phong trào Chính phủ Chất lượng ở Israel cũng nộp đơn phản đối riêng, cáo buộc quyết định này “bất hợp pháp” và “gây rủi ro thực sự cho an ninh quốc gia”. Tổ chức phi chính phủ này trước đó đã tích cực phản đối nỗ lực cải cách tư pháp của chính quyền ông Netanyahu, cho rằng những cải cách đó sẽ hạn chế tính độc lập của tòa án.
Tòa án Tối cao thông báo “đóng băng” quyết định sa thải ông Bar cho đến khi các đơn phản đối được trình lên tòa trước ngày 8/4. Tổng chưởng lý Israel Gali Baharav-Miara cho biết, với quyết định này, Thủ tướng không được phép bổ nhiệm người mới lãnh đạo Shin Bet hay tiến hành phỏng vấn để chọn lựa ứng viên.
Trước đó, Văn phòng Thủ tướng Israel thông báo sa thải ông Bar với lý do “thiếu sự tin tưởng”, quyết định dự kiến có hiệu lực vào ngày 10/4. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Israel mà người đứng đầu Shin Bet bị cách chức.
Các đảng đối lập nhấn mạnh hai lý do chính khiến Thủ tướng Netanyahu cách chức ông Bar. Thứ nhất, ông Bar đã chỉ trích chính phủ về thất bại an ninh trong cuộc tấn công của nhóm vũ trang Hamas vào lãnh thổ Israel ngày 7/10/2023, khiến ngày này trở thành một trong những ngày đẫm máu nhất trong lịch sử đất nước. Thứ hai, việc sa thải diễn ra khi Shin Bet đang điều tra những người thân cận của Thủ tướng Netanyahu bị nghi nhận tiền từ các thực thể có liên hệ với chính phủ Qatar.
Trong bức thư công khai ngày 20/3, ông Bar cho rằng Thủ tướng muốn sa thải mình vì “lợi ích cá nhân”. Ngược lại, Thủ tướng Netanyahu khẳng định chính phủ mới là bên quyết định ai sẽ đứng đầu Shin Bet. Văn phòng Thủ tướng cũng thông báo sẽ họp vào ngày 23/3 để bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với Tổng chưởng lý Gali Baharav-Miara, do “hành vi không phù hợp” và “khác biệt lớn, kéo dài” giữa hai bên.
Các động thái của Thủ tướng Netanyahu đã gây ra sự chia rẽ sâu sắc trong nội bộ Israel. Tổng thống Isaac Herzog ngày 20/3 bày tỏ phản đối trước “những hành động gây tranh cãi của chính phủ”, cho rằng chúng đang làm Israel chia rẽ nghiêm trọng hơn trong lúc nước này vẫn đang tiến hành chiến dịch ở Gaza.
Bất chấp mưa gió và thời tiết lạnh giá, hàng nghìn người Israel đêm 20/3 đã tụ tập bên ngoài tòa nhà quốc hội và nhà riêng của ông Netanyahu ở Jerusalem, để phản đối các động thái của chính phủ nhằm vào ông Bar và bà Baharav-Miara.
Theo VnExpress