Giá gạo trên thị trường thế giới đang sụt giảm mạnh đã thúc đẩy nhiều doanh nghiệp trong nước tăng cường nhập khẩu để tích trữ, khiến kim ngạch nhập khẩu gạo trong ba tháng đầu năm tăng 32,4%, đạt 685 triệu USD.
Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong quý I năm nay, Việt Nam đã xuất khẩu 2,2 triệu tấn gạo với tổng giá trị 1,14 tỷ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, lượng xuất khẩu tăng nhẹ 0,6%, tuy nhiên giá trị lại giảm tới 19,7%.
Ngược lại, doanh nghiệp trong nước đã chi tổng cộng 685 triệu USD để nhập khẩu gạo, tương ứng mức tăng 32,4%. Mức giá nhập khẩu chủ yếu dao động trong khoảng từ 316 đến 380 USD mỗi tấn, tập trung chủ yếu vào các loại gạo giá rẻ phục vụ mục đích sản xuất.
Một lãnh đạo doanh nghiệp nhập khẩu gạo tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, giá gạo trên thị trường thế giới hiện đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm và khó có thể giảm thêm. Chính vì vậy, các doanh nghiệp tranh thủ nhập khẩu để tích trữ nguyên liệu cho cả năm. Phần lớn lượng gạo nhập về thuộc loại phẩm cấp thấp, chủ yếu dùng cho chế biến thực phẩm và sản xuất thức ăn chăn nuôi. Việc giá gạo chạm đáy trở thành cơ hội để doanh nghiệp đẩy mạnh tích trữ, làm tăng vọt giá trị nhập khẩu.
Tính đến ngày 4 tháng 4, giá gạo 5% tấm xuất khẩu từ Việt Nam đạt 399 USD mỗi tấn, cao hơn Thái Lan (396 USD) và Ấn Độ (380 USD). Trong khi đó, giá gạo 25% tấm của Việt Nam là 370 USD mỗi tấn, thấp hơn Thái Lan (375 USD) nhưng lại cao hơn giá của Ấn Độ (366 USD) và Pakistan (359 USD).
Các doanh nghiệp dự đoán rằng kim ngạch nhập khẩu gạo trong năm tháng đầu năm có thể vượt mốc 1 tỷ USD. Trong khi đó, hoạt động xuất khẩu dự kiến có thể chững lại mặc dù Việt Nam đang tập trung vào các loại gạo chất lượng cao.
Tại một hội nghị gần đây, ông Đỗ Hà Nam – Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) – cho biết, hiện tại Việt Nam không có dư gạo để bán. Vì vậy, doanh nghiệp đã chủ động nhập khẩu nhiều loại gạo giá rẻ nhằm phục vụ cho chế biến thức ăn chăn nuôi, làm bún, phở.
Ông Nam cho rằng ngành lúa gạo Việt Nam hiện đang đi theo hai hướng phát triển. Thứ nhất là sản xuất và xuất khẩu dựa vào nguồn cung trong nước. Tuy nhiên, diện tích trồng lúa đang dần thu hẹp theo định hướng điều chỉnh của Chính phủ. Nếu Việt Nam mở rộng xuất khẩu, nguồn cung trong nước có thể không đáp ứng đủ; ngược lại, nếu không mở rộng, khả năng bị ép giá là rất lớn.
Hướng thứ hai là nhập khẩu từ nước ngoài để phục vụ cho xuất khẩu. Nhiều doanh nghiệp hiện đang mua gạo từ Campuchia để tái xuất khẩu, vừa giúp nông dân nước bạn bán được giá cao, vừa đảm bảo sự ổn định nguồn cung cho doanh nghiệp Việt.
Hiện nay, thị trường Philippines là nơi tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 42,1% thị phần. Tiếp theo là Bờ Biển Ngà với 16,3% và Ghana với 10,2%. Ở chiều ngược lại, Việt Nam chủ yếu nhập khẩu gạo từ Campuchia và Ấn Độ.
Theo VnExpress