Trong bối cảnh hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang tạm ngừng áp thuế để đàm phán thương mại trong 90 ngày, Mỹ bất ngờ gia tăng áp lực lên Trung Quốc bằng các cáo buộc mạnh mẽ về kinh tế, an ninh và quân sự.
Ngày 31 tháng 5 năm 2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận song phương về việc giảm thuế quan và hạn chế xuất khẩu một số khoáng sản. Ông Trump ngầm đe dọa sẽ có biện pháp cứng rắn hơn đối với Bắc Kinh.

Cùng ngày, tại Đối thoại Shangri-La diễn ra ở Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth nhấn mạnh cam kết của Washington đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (Indo-Pacific) và chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc.
Ông Hegseth cáo buộc Bắc Kinh đang chuẩn bị sử dụng lực lượng quân sự để thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực và xây dựng năng lực nhằm tái thống nhất Đài Loan bằng vũ lực. Ông khẳng định Indo-Pacific là “chiến trường ưu tiên của Mỹ” trong thời gian tới và kêu gọi các đồng minh chia sẻ gánh nặng để Mỹ có thể tập trung hơn vào khu vực này.
Phân tích bài phát biểu của ông Hegseth, Tiến sĩ Satoru Nagao từ Viện Nghiên cứu Hudson (Mỹ) chỉ ra ba điểm quan trọng:
- Mỹ khẳng định sự hiện diện lâu dài và mạnh mẽ ở Indo-Pacific, đồng thời cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm thống nhất Đài Loan bằng vũ lực sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng không chỉ đối với khu vực mà còn đối với toàn thế giới.
- Ông Hegseth nhấn mạnh rằng Mỹ không áp đặt hệ tư tưởng hay chính sách của mình lên các quốc gia khác, mà tôn trọng chủ quyền của họ. Điều này cho thấy sự thay đổi trong chính sách của Washington so với thời chính quyền tiền nhiệm.
- Mỹ kêu gọi các đồng minh chia sẻ gánh nặng an ninh nhiều hơn, cho thấy chính sách hiện tại của Washington là yêu cầu các đồng minh tăng ngân sách quốc phòng và cùng nhau đối phó với Trung Quốc.
Đáp lại, cùng ngày 31 tháng 5, Bộ Tư lệnh Chiến khu Nam bộ của quân đội Trung Quốc thông báo đã tổ chức lực lượng hải quân và không quân để liên tục tăng cường tuần tra xung quanh bãi cạn Scarborough, khu vực đang có nhiều căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines – một đồng minh của Mỹ trong khu vực.
Theo Thanh Niên