Ngày 20/3, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm giải thể Bộ Giáo dục, thực hiện lời hứa với cử tri bảo thủ trong chiến dịch tranh cử. Ông nhấn mạnh rằng đây là bước đầu tiên để loại bỏ Bộ Giáo dục, với mục tiêu đóng cửa cơ quan này càng sớm càng tốt, vì cho rằng nó không mang lại lợi ích cho đất nước.
Bộ Giáo dục Mỹ được thành lập năm 1979 và việc giải thể cơ quan này cần có sự chấp thuận của Quốc hội. Mặc dù đảng Cộng hòa đang kiểm soát lưỡng viện, họ vẫn cần sự ủng hộ từ đảng Dân chủ để đạt đủ 60 phiếu tại Thượng viện nhằm thông qua quyết định này.
Đây là động thái mới nhất của Tổng thống Trump trong việc tái cơ cấu chính phủ và cải tổ bộ máy liên bang. Trước đó, Bộ Giáo dục đã thông báo sa thải gần một nửa nhân viên, thu hẹp chức năng chỉ còn quản lý các khoản vay, trợ cấp sinh viên và hỗ trợ trẻ em có nhu cầu đặc biệt. Sắc lệnh mới trao toàn quyền quyết định về giáo dục cho các bang và hội đồng địa phương, gây lo ngại cho những người ủng hộ giáo dục tự do.
Các công đoàn giáo viên đã phản đối mạnh mẽ kế hoạch này. Chủ tịch Hiệp hội Giáo dục Quốc gia, bà Becky Pringle, cho rằng hành động của Tổng thống Trump và tỷ phú Elon Musk đang nhắm vào các trường công và tương lai của 50 triệu học sinh trên khắp nước Mỹ, nhằm cắt giảm ngân sách giáo dục để tài trợ cho các ưu đãi thuế cho giới tỷ phú. Bà cảnh báo rằng điều này sẽ làm tăng sĩ số lớp học, cắt giảm các chương trình đào tạo nghề, khiến giáo dục đại học trở nên đắt đỏ hơn, tước đi dịch vụ giáo dục đặc biệt cho học sinh khuyết tật và làm suy yếu các biện pháp bảo vệ quyền dân sự của học sinh.

Giáo dục từ lâu đã là chủ đề chính trị nóng ở Mỹ, với phe bảo thủ ủng hộ các chính sách có lợi cho trường tư, trong khi phe tự do ủng hộ các chương trình và nguồn tài trợ cho trường công. Tranh cãi về giáo dục đã gia tăng trong đại dịch Covid-19 và trở thành một điểm nhấn trong chiến dịch tranh cử của ông Trump.
Bộ Giáo dục Mỹ giám sát khoảng 100.000 trường công và 34.000 trường tư, dù hơn 85% nguồn tài trợ cho trường công đến từ chính quyền bang và địa phương. Bộ cũng quản lý các khoản ngân sách liên bang cho những trường học và chương trình đặc biệt, như lương giáo viên dạy trẻ cần hỗ trợ, tài trợ cho các chương trình nghệ thuật và cải thiện cơ sở hạ tầng lỗi thời. Ngoài ra, cơ quan này giám sát khoản vay sinh viên trị giá 1.600 tỷ USD của hàng chục triệu người Mỹ không đủ khả năng chi trả học phí đại học.
Theo báo VnExpress