Matcha đã trở thành hiện tượng toàn cầu, đặc biệt trong vài năm gần đây nhờ hương thơm lôi cuốn, sắc xanh bắt mắt và tác dụng kích thích tinh thần tỉnh táo. Trên mạng xã hội, từ Instagram đến TikTok, mọi người đua nhau khoe những ly matcha latte, kem, hay sữa chua màu xanh rực rỡ.
Tại Los Angeles, quán Kettl Tea trên đại lộ Hollywood từng liệt kê 25 loại matcha nhưng hiện tại chỉ còn 4 loại do nguồn cung khan hiếm trầm trọng. Ông chủ Zach Mangan chia sẻ rằng việc phải thông báo món đã hết cho khách trở thành điều thường xuyên.
Trong khi đó, tại Sayama – phía tây bắc Tokyo, anh Masahiro Okutomi, người kế thừa thế hệ thứ 15 của một gia tộc truyền thống làm matcha, buộc phải tạm dừng nhận đơn hàng mới. Việc sản xuất matcha đòi hỏi quá trình phức tạp: che bóng lá trong nhiều tuần để tăng giá trị dinh dưỡng, hái lá rồi loại bỏ gân bằng tay, phơi khô và nghiền mịn bằng máy chuyên dụng. Với quy trình lâu dài và đầu tư cao, năng lực sản xuất hàng loạt không theo kịp nhu cầu gia tăng mạnh.
Số liệu của Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cho biết trong năm 2024, matcha chiếm hơn một nửa trong tổng số 8.798 tấn trà xanh xuất khẩu, tăng gấp đôi so với năm 2010. Tại Tokyo, cửa hàng Jugetsudo ở Tsukiji – khu chợ cá cũ – buộc phải kiểm soát chặt hàng bán: không giới hạn nhưng từ chối đơn số lượng lớn để tránh bị gom hàng. Ngoài ra, nguy cơ tăng thuế nhập khẩu của Mỹ – hiện ở mức 10% với hàng hóa Nhật Bản, có thể tăng lên 24% – cũng đe dọa đến giá thành matcha trên thị trường quốc tế.
Ngày 26 tháng 6 năm 2025, tình trạng khan hiếm trầm trọng matcha Nhật Bản đã lan rộng từ Tokyo đến các thành phố lớn như Los Angeles, Sydney và nhiều nơi khác, đặc biệt trong giới kinh doanh ẩm thực và khách hàng quốc tế. Cơn sốt này không chỉ làm thiếu hụt nguồn cung mà còn tạo áp lực cho ngành sản xuất truyền thống vốn đã khó khăn do thiếu hụt nhân lực và quy trình tỉ mỉ.
Để ứng phó, nhiều đơn vị sản xuất đã giới hạn đơn đặt hàng, ưu tiên khách hàng lâu năm và khách nghi lễ – đảm bảo nguồn cung cho thị trường nội địa và đối tác uy tín. Trong bối cảnh này, việc tăng cường sản xuất và bảo vệ chất lượng matcha trở thành thách thức cấp bách.
Theo Tuổi Trẻ Online