Một khảo sát do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện trong tháng 3–4 năm 2025 với 3.000 người lao động tại 10 tỉnh cho thấy 73% người độc thân vẫn do dự trong việc lập gia đình và sinh con vì thu nhập hiện tại còn quá bấp bênh.
Trong số người được khảo sát, 55% cho biết tiền lương chỉ đủ trang trải các chi tiêu cơ bản cho gia đình; 26% phải chấp nhận mức sống kham khổ để tiết kiệm; 8% không đủ sống nên buộc phải tìm việc làm thêm.
Tình trạng thu nhập thấp ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chi trả chi phí sinh hoạt, nuôi con, mua nhà và tiết kiệm cho tương lai. Với những người đã có gia đình, 73% đang trì hoãn việc sinh thêm con vì lý do tài chính. Hơn một nửa (53%) chỉ đủ tiền lo học phí và chi tiêu giáo dục cho con, trong khi 7% cho biết thu nhập không đủ đáp ứng các khoản này. Về mặt sức khỏe, 44% người lao động cho biết chỉ đủ tiền khám chữa bệnh cơ bản; 38% chỉ đủ mua thuốc thiết yếu; 5,6% không thể chi trả các chi phí y tế ban đầu.
Mặc dù 93% lao động đã được doanh nghiệp điều chỉnh lương tối thiểu tăng 6% theo quy định, nhưng trên thực tế, nhiều nơi chỉ áp dụng cho người có mức lương thấp nhằm đủ điều kiện đóng bảo hiểm xã hội, còn tổng thu nhập không thay đổi đáng kể. Tổng Liên đoàn Lao động cho rằng đây là dấu hiệu cho thấy một số doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm túc quy định hoặc tìm cách lách luật.
Trước tình hình này, Tổng Liên đoàn Lao động đề xuất tăng lương tối thiểu vùng năm 2026 từ 8,3% đến 9,2%, nhằm giúp người lao động đủ trang trải cuộc sống, có tích lũy và yên tâm gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
Theo số liệu từ Cục Thống kê, thu nhập bình quân tháng của người lao động trong quý I năm 2025 là 8,3 triệu đồng. Lao động thành thị có mức thu nhập trung bình 10,1 triệu đồng, cao hơn khoảng 40% so với lao động ở khu vực nông thôn (7,2 triệu đồng).
Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam cho biết từ tháng 12 năm 2015 đến tháng 12 năm 2022, mức lương tối thiểu danh nghĩa đã tăng từ 119 lên 168 USD. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của lạm phát, giá trị thực của tiền lương chỉ tăng 20,8%. Trong đó, giai đoạn 2015–2019 tăng 20,1%, còn từ năm 2020–2022 chỉ tăng 0,7%. ILO khuyến nghị việc điều chỉnh lương tối thiểu nên căn cứ vào chỉ số lạm phát, tăng trưởng kinh tế, năng suất lao động và khả năng chi trả của doanh nghiệp, nhằm đảm bảo giá trị thực của tiền lương không bị suy giảm.
Theo VnExpress